این عکس که توسط خدمه ایستگاه فضایی بین‌المللی گرفته شده، شفق شمالی را بر فراز کانال مانش نشان می‌دهد. روشنایی خیره‌کننده این پدیده طبیعی نتوانسته بر نور مصنوعی شهرهای لندن و پاریس غلبه کند.

بخش نجوم کودکان کویپر برای بچه هایزیر 10 سال وعلاقمند به نجوم راه اندازی شدهکه دارای موضوعات گوناگونی است مانند:

نقاشی

مسابقه

سرگرمی

آموزش

و...

حتما سر بزنین.

گروه کویپر قصد دارد تا با گروه های نجومی استان گیلان همکاری کند.

گروه هایی که می خواهند با این گروه همکاری کنند لطفا با شماره 09385877275 تماس بگیرند.

مدیر گروه نجوم کویپر رشت

نعمتی.

این تصویر كه توسط منجم آماتور ساكن كالیفرنیا آمریكا، لری فن‌ولیت گرفته شده، حباب عظیم از گازهای درخشان را در سحابی NGC 7635 مشهور به سحابی حباب نشان می‌دهد كه 6 سال نوری قطر دارد.

با سلام خدمت همه دوستان عزیز و با عرض تسلیت به مناسبت ایام شهادت حضرت امام حسین (ع)،

چند ماهی بود به علت مشغولیت­های کاری و مشغله­های زندگی فرصت به روز شدن را نداشتم. از این بابت از همه دوستان و خوانندگان محترم به جدّ معذرت می­خواهم.

در ادامه، توجهتان را به بخش باقی­مانده از پست قبلی یعنی: «بازنگری معیارها» (از کتاب: پی­نکته­هایی بر جامعه­شناسی خودمانی، حسن نراقی، صص 45-49) جلب می­نمایم:

... این برنامه می­خواهد. یک برنامه­ی درازمدت و حساب شده بر پایه­ی معیارهای جدیدی که اصرار من هم در شناختن همین معیارهای جدید است... در امور نظامی هم همین طور است. همه­ی معادلات در هم ریخته؛ به این اظهارات آقای نیکسون رئیس جمهور متوفی آمریکا و نگرانی بیش از حدش در مورد افزایش قدرت نظامی رقیب در سال 1980 دقت کنید: «قیاس بودجه­های نظامی دو کشور به روشنی افزایش قدرت نظامی شوروی را نسبت به آمریکا نشان می­دهد، سی­آی­اِی مخارج دفاعی ما را در دهه گذشته 11 تا 12 درصد تولید ناخالص ملی برآورد کرده اما این رقم در شوروی به پانزده درصد می­رسد که قرار است تا دهه 1980 آن را به هیجده درصد تولید ناخالص خود برسانند...»

ولی شاید خود همین آقای نیکسون هم علی­رغم این نگرانی­اش باور نمی­کرد و شاید خودش را به باور نکردن زده بود که فقط چند سال بعد با افتتاح اولین فروشگاه زنجیره­ای معروف مک­دونالد در پشت میدان سرخ مسکو و تشکیل یک صف پنج کیلومتری از ساندویچ­خواهان (!!) مسکویی در مقابل آن، اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به این پرابهتی! به یکباره و به مثل یک بادکنک از باد تهی شده، زمین­گیر شود. می­بینید که دیگر لشگرکشی­های آن­چنانی هم کهنه شده... جنگ، جنگ ابزارهای الکترونیکی است؛ جنگ اقتصاد است و علم و اطلاعات، و بالاتر از همه جنگ مغزهاست...

امروزه همین فروشگاه­های زنجیره­ای که از آن یاد کردیم و یا امثال آنها در طول فقط یک ماه آن­چنان درآمدی را برای صاحبان سهامش تولید می­کند که ده­یک آن را هم نادرشاه ما، با این همه بدنامی، در هندوستان نتوانست از جنگ­هایش به دست آورد. آن هم بدون ذره­ای خشونت و خون­ریزی...

اما هنوز در گوشه و کنار این جهانِ نوابغِ نظامی (!)، کم نیستند کسانی که علاقه­مندند ارتش­های چند صد هزار نفری داشته باشند که بی­سبب و با سبب جلو پایشان رژه بروند. غافل از این­که در دنیای امروز ای بسا یک چشم الکترونیکی، یک ابزار ماهواره­ای، کار ده­ها لشگر را می­کند. ... قدرت نظام­ها دیگر نه با تعداد نفوس­شان سنجیده می­شود و نه با عده­ی لشکریانشان. تعیین­کننده­ترین عامل علم است، دانش است، دانایی است.

... این ما هستیم که باید در مبارزه برای زنده ماندن، آن هم سرافراز زنده ماندن، با تمام قوا تلاش کنیم که طرح­ها و اعمال و تصمیم­های خودمان را بر پایه­ی اطلاعات فرسوده­ی «دایی جان ناپلئونیِ» از کار افتاده و کهنه قرار ندهیم. مسائل روز دنیا را پی­گیری کنیم اما احساساتی نشویم، و خردمندانه و واقع­گرایانه، با چشمان باز در پی خواست­های معقول و شدنیِ­مان برآییم.

...

متداول بود، و هنوز هم کماکان ادامه دارد، که کشورهای فرادست برنامه می­ریزند، نقشه­ها می­کشند تا کشورهای فرودست و ضعیف را به جان هم بیندازند تا بلکه بتوانند با فروش تجهیزات نظامی به لفت و لیسی برسند. ولی ببینید الآن دارد به تدریج روش­ها عوض می­شود؛ یعنی واقعاً عوض شده.

در داکار، پایتخت سنگال، پارسال خودم شاهد بودم از میان خیل انبوه سیاه­پوستانی که میکرب و مرض و گرسنگی از وجنات اکثریت­شان می­بارید از هر ده نفر ره­گذر تعداد قابل ملاحظه­شان موبایل­هایشان را دم گوششان گرفته بودند و به «حظ گوشی» مشغول بودند!! خوب، معلوم است وقتی که می­شود به کمک تکنولوژی با یکی دو دلار از پلاستیک یک موبایل «سبک جثه» ساخت و به این سیاه بخت برگشته به صد برابر قیمت فروخت دیگر چه دلیل دارد که کامیون و تانک بسازد؟ آن هم با آن عظمت و مشکل جابه­جایی­اش! ضمن این­که فعلاً اگر بتواند از فروش همان سنگین جثه­ها هم غفلت نمی­کند.

در صنعت هم همین طور. دنیای صنعت الآن سال­هاست به این نتیجه رسیده که به جای متمرکز کردن یک کارخانه عظیم صنعتی در یک­جا آن­ها را به صورت کارخانه­های کوچک­تر و حتی کارگاه­هایی با قابلیت جای­گیری در خانه­ی یک کارگر درآورد تا بعداً با جمع­آوری محصولات این کارگاه­های کوچک آن­ها را به اصطلاح زیر یک سقف مونتاژ کند.

... ببینید فقط از طریق کم کردن ساعت کار کارگران، ایاب و ذهاب، پرداخت­های اجباری تجمّع­ها چه صرفه­جویی­ها که نمی­کند! و چه بازارهای تازه­ای که در اختیار نمی­گیرد. حالا به کشورهای در حال توسعه!! نگاه کنید هر روز در روزنامه­هایشان بشارتی است بر افتتاح یا کلنگ­زنی بزرگ­ترین کارخانه­ی فولاد، بزرگ­ترین چرم­سازی! بزرگ­ترین ... و بزرگ­ترین و صدالبته همه با قابلیت بالای آلودگی محیط زیست و همه غیر اقتصادی، با کلی مسائل اجتماعی و کارگری و پی­آمدهای آن.

ملاحظه می­فرمایید که مثال­ها یکی دو تا نیست؛ با کمی تأمل خودتان هم به تعدادی دیگر از این معیارهای تغییر فرم داده پی خواهید برد ...

ضمن تبریک سالروز میلاد با سعادتپیامبر راستی ودرستی حضرت محمد(ص)

و ولادت حضرت امام جعفر صادق (ع)

مطلب زیر را یکی از دوستان ارسال نموده است.

در یک کشور فرضی و در یکی از ادارات دولتی تصمیمی مبنی بر احداث سایبان در پارکینگ خودرو گرفته شده و آگهی مناقصه منتشر گردید. نمایندگان سه شرکت، داوطلب اجرای پروژه شده و به ترتیب پیشنهادات زیر را برای انجام کار ارائه دادند.

نماینده شرکت کره ای با دوربین مخصوص و لپ تاپ به محوطه پارکینگ آمد و پس از انجام ارزیابی ها و محاسبات بسیار دقیق مبلغ پیشنهادی خود را به میزان ده میلیون واحد پول آن کشور فرضی ارائه داد. او در پیش فاکتور خود، ریزهزینه های عملیات را بدین منوال درج کرد بود: پنج میلیون برای مصالح، چهار میلیون برای دستمزد کارگران و یک میلیون برای سود شرکت.

نماینده شرکت چینی با یک عدد متر ساده، طول و عرض و ارتفاع آن محل را اندازه گرفته و سپس با ماشین حساب چند تا دگمه را فشار دادهو مبلغ هفت میلیون را پیشنهاد کرد. ریز فاکتور پیشنهادی او بدین شرح بود: سه میلیون مصالح، سه میلیون دستمزد کارگران و یک میلیون برای سود شرکت.

نماینده شرکت داخلی با اتکا به یک پشتیبانپا پیش گذاشت و بدون مقدمه و انجام هیچگونه محاسبه و اندازه گیری مبلغ دویست هفتاد میلیون را پیشنهاد کرد. بعد از باز شدن پاکت پیشنهادی شرکت های خارجی متوجه شد که یک صفر اشتباه تایپیست بود و پیشنهاد او بیست و هفت میلیون است. پس از تلاش فراوان و امتناع او از افشاء دانش فنی شرکتشریزهزینه های او به این قرار بود: ده میلیون بابت سود حاصل از صرفه جوئی ارزی، ده میلیون بابت تعرفه گمرکی و حمایت از صنایع و شرکت های داخلی، هفت میلیون بابت پرداخت به شرکت چینی جهت انجام کار. با تصمیم مسئولین تدارکات وبا ذکر مصلحت برای حمایت از صنایع داخلی، او برنده مناقصه شد!!

راستی کسی تا به حال گفته چه موقع یارانه ای که مردم به دولت به شکل تعرفه های گمرکی و حمایت از مصرف کننده، و به صنایع داخلی بابت خود کفائی می پردازند، باید قطع شود؟

اگر کسی ادعا کند، این تعرفه ها بابت رشد صنعت ملی می شود، لطفا بفرماید این چندین هزار میلیارد تعرفه ای که از ورود خودرو گرفته می شود، چقدر موجب رشد ایران خودرو و عدم وابستگی کشور شده؟ آیا می دانید به عنوان مثال تولیدات ایران خودروبه جای مصرف 6 لیتر بنزین در صد کیلومتر که از مشخصات یک خودرو ارزان قیمت خارجی است حداقل12لیتر بنزین در صد کیلومتر مصرف می کنند، که ضمن اتلاف سرمایه صاحب خودرو موجب آلودگی هوا و تبدیل ایران به بزرگترین وارد کننده بنزین منطقه می شود؟

آقای دکتر دمینگ در یکی از سخنرانی هایش در ایالات متحده می گوید: "در راستای حمایت از صنایع و تولیدات داخلی و به جای پرداختن به مقوله اساسی کیفیت، اگر بخواهیم صرفاً به تصویب مقررات سفت و سخت و بستن تعرفه های سنگین گمرگی بسنده کنیم، نتیجه ای نخواهد داشت مگر ترویج بی لیاقتی در سطح ملی."

در دو پست قبلی، پنج عامل از عواملی که از سوی روشنفکران ما به عنوان عامل اساسی عقب­ماندگی­مان مطرح شده، یعنی: نظام سلطنتی، حاکمیت هزار فامیل، نفت، موقعیت سوق­الجیشی کشور و بی­سوادی مردم، مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در این پست به بررسی عامل «استعمار» و پاسخ به این سؤال که آیا مهم­ترین عامل عقب­ماندگی ما استعمار بوده یا نه، می­پردازیم.

دکتر علی محمد ایزدی در کتاب خود «چرا عقب­مانده­ایم؟» (صص 46-50) به نقد این دیدگاه که «استعمارگران عامل اساسی عقب­افتادگی ما هستند» پرداخته و در این رابطه چنین نوشته است:

«احتمالاً وجود دولت­های استعمارگر به عنوان عامل اساسی عقب­افتادگی، بیشترین طرفدار را در بین روشنفکران ایران دارد. طرفداران این نظریه معتقدند کشورهای استعمارگر که سمبل آنها انگلستان دیروز و آمریکای امروز هستند، برای حفظ بقای خود نیاز دارند که چرخ اقتصادشان به طور دائم با سرعتی پرشتاب بچرخد تا گرفتار بحران و در نهایت سقوط نشوند. برای این منظور، کم و بیش همراه با سایر کشورهای صنعتی غرب تلاش می­کنند تا کشورهای دیگر را به هر شکل که شده است اسیر و برده خود نگه دارند تا بتوانند آنها را از دو جهت استثمار کنند: یکی با سرمایه­گذاری در آن ممالک و استفاده از منابع طبیعی و کارگران ارزان قیمت، و دیگری با انباشتن بازار آنها از محصولات بنجل.

برای حصول این منظور است که با دخالت­های نامشروع خود کنترل حکومت­های این­گونه ممالک را در اختیار می­گیرند. بدین ترتیب که با فشارهای تبلیغاتی، تطمیع، تهدید و عندالاقتضا کودتا و یا هر کار ممکن دیگری فاسدترین افراد را در رأس هیئت حاکمه نگه می­دارند و به دست آنها ارتش و اقتصاد آن کشور را در اختیار می­گیرند و بر مردمش سوار می­شوند و با اجرای برنامه­های فرهنگ استعماری و فاسد کردن مردم، امکان سواری کشیدن از نسل­های آینده­شان را فراهم می­کنند. طرفداران این عقیده مثال­های بازر و روشنی که غیر قابل انکار است ارائه می­دهند. در حقیقت، به گواهی تاریخ گذشتگان و تجربیات عینی دنیای موجود، کشورهای استعماری هرجا که توانسته­اند ملت­های دیگر را به زیر سلطه درآورده­اند. معذلک، با عنایت به دلایل زیر، کشورهای مذکور علت­العلل بدبختی ما نیستند.

درست است که سالیان دراز انگلستان و روسیه و بعد از آن آمریکا بیش از سایر کشورهای خارجی در ایجاد و حفظ حکومت­های قلدر و فاسد ایران رأساً دخالت داشته­اند و درست است که دخالت ناروای آنها در ایران آن­قدر گستاخانه بوده که دیگر جای هیچ دفاعی برای خود باقی نگذاشته­اند، ولی باید پذیرفت که برای کشورهای استعماری که مقاصد خاص اقتصادی و بهره­کشی دارند، فرق نمی­کند که قربانی آنها آلمان و ژاپن باشد یا ایران و کره، کشورهای آمریکای لاتین باشند یا کشورهای قاره افریقا، هر نقطه مناسب بود لنگر می­اندازند و هرجا بیشتر خوش گذشت بیشتر می­مانند. و این امری بسیار طبیعی است.

آلمان و ژاپن بعد از جنگ بین­الملل دوم کشورهایی شکست خورده در جنگ همه چیز خود را از دست داده بودند. مخصوصاً آلمان وضع فلاکت­باری داشت. نه تنها کارخانه و کارگاه قابل ملاحظه­ای که سالم مانده و تولیداتی داشته باشد، نداشت بلکه اکثر خانه­های مسکونی مردم زیر بمباران از بین رفته و به تل خاکی تبدیل شده بود. خرابه­ای بود که قحطی و گرسنگی در آن بیداد می­کرد.

آمریکای ثروتمند تاجر مسلک به نام کمک به مردم و به نام تجدید حیات اقتصادی، اما در حقیقت اگر نگوییم صد در صد ولی مسلماً با انگیزه نفع­طلبی، در آلمان و ژاپن سرمایه­گذاری کرد تا از کارگران متخصص ارزان قیمت آنجا استفاده کند، بازار آنها را شاید برای مصرف مصنوعات و محصولات خود قبضه نماید و در ضمن ملتی سیر و قوی در برابر کمونیسم شوروی علم کند. صرف­نظر از هر نوع انگیزه­ای که آمریکا برای این کار داشت، بعد از گذشت مدت ناچیزی در برابر تاریخ ملت­ها، این ژاپنی و آلمانی بود که عملاً از سرمایه­گذاری آن کشور بهره برد و خود را از خاک مذلت بیرون کشید و گرد و غبار فقر را از سر و روی خویش زدود و امروز هر دو کشور از رقبای بسیار سرسخت اقتصاد آمریکا به شمار می­روند.

در حالی­که در تمام مدت بعد از جنگ جهانی تا قبل از انقلاب، به استثنای سال­های آخر، آن هم جزئی، آمریکا در ایران سرمایه­گذاری قابل ملاحظه­ای نداشته و در نتیجه کارگران ایرانی را استثمار نکرده است. ایران هم منحصراً بازار فروش مصنوعات و محصولات آمریکایی نبوده بلکه بازاری برای فروش فراورده­های خیلی از کشورهای دیگر دنیا از جمله ژاپن، آلمان، اسرائیل، فرانسه، اروپای شرقی و ... بوده است. ولی در عین حال تقریباً در تمام نیم قرن گذشته انگلیس و آمریکا حامی و ارباب بی­چون و چرای شاه در همه جا بودند و آمریکا تسلط کامل خود را بر ارتش و سیاست ایران حفظ کرده بود و از پایگاه­های نظامی ایران برای کنترل حرکات روسیه شوروی استفاده می­کرد.

سؤالی که در اینجا مطرح می­شود این است که چرا آمریکا با آن همه سرمایه­گذاری که در آلمان و ژاپن شکست خورده خرد و خمیر شده کرد، نتوانست تسلط خود را برای استثمارشان حفظ کند و آن را ادامه دهد، ولی در ایران بدون سرمایه­گذاری توانست؟ پس علت، وجود آمریکا نیست، چیز دیگری است که امکان حضور انگیس پریروز را آن شکل، و حضور آمریکای دیروز را به آن ترتیب، در ایران فراهم کرده بود و اگر به خود نیاییم شرایط حضور قدرت دیگری را برای فردا آماده می­کند.

دلیل دیگری که حضور کشورهای استعماری مانند آمریکا را نباید علت اصلی عقب­ماندگی و فلاکت ایرانیان دانست این است که در زمان حکومت دکتر مصدق همین خیال را درباره انگلستان کردیم و به همین خاطر آنها را به دریا ریختیم و بعد هم راحت و فارغ­البال منتظر ماندیم همه چیز درست شود. ولی ـ همان طور که دیدیم ـ نه تنها چیزی درست نشد بلکه به فاصله کوتاهی وضع بدتر شد. یعنی به جای استعمار پیر و فرتوت انگلیس استعمار جوان و پر انرژی آمریکا آمد و جانشین آن شد و به مراتب خشن­تر و علنی­تر سلطه خود را بر ایران اِعمال کرد.

برشمردن این مسائل برای تبرئه انگلیس و آمریکا به خاطر آنچه در ایران کرده­اند نیست، چون مفاسد و مظالم آنها را در دنیا می­داند و بوی تعفنش عالمگیر شده است؛ برای این است که بگویم ما نباید به اطمینان اینکه کشورهای استعماری در این مملکت علت­العلل بدبختی­ها بوده­اند، از تحقیق اضافی برای درک علت واقعی صرف نظر کرده و انرژی و وقت خود را مصروف آزمودن تجربه شده­ها کنیم.

انگلستان، آمریکا، روسیه و یا هر کشور قوی دیگری که طبیعتاً می­خواهد از ضعفا بهره­کشی کند به خاطر خصلت و خصوصیت ذاتی خود این کار را می­کند. مثلاً لاشخور وقتی لاشه­ای باشد حمله می­کند و به سرعت آن را می­خورد؛ میکرب سل هر بدن ضعیف مستعدی را که بیابد، آن را مبتلا می­کند و اگر فرضاً در آن حوالی میکرب سل نمی­بود، میکرب دیگری بدن ضعیف را مورد حمله قرار می­داد. این نظام طبیعی آفرینش است که تا وقتی بدنی ضعیف است، مورد تهاجم میکرب­هاست. پس تا موقعی که ملت ما ضعیف است ـ ضعیف نه از نظر مال و منال، چون اولاً داشتن ثروت بدون وجود قدرت علمی و تربیت کافی برای حفظ آن، خود گاهی باعث تحریک طمع دیگران می­شود که بیشتر حمله کنند، ثانیاً داشتن مال، بی­خردان را تن­پرور و راحت­طلب و درنتیجه غیر متحرک و آسیب­پذیر بار می­آورد، که آن خود بلایی است عظیم­تر. ضعف از نظر فقدان و یا کمبود خلقیات حسنه و شخصیت انسانی؛ یعنی آن خلقیاتی که آلمانی و ژاپنی به یُمن آن در برابر مطامع آمریکایی­ها خود را حفظ کرد ـ تا موقعی که ما ضعیف هستیم نباید انتظار داشته باشیم توفیقی نصیبمان شود. انگلیس را بیرون کردیم، ولی به خود نیامدیم، آمریکا جانشینش شد. حال که آمریکا را بیرون کرده­ایم، اگر باز هم به خود نیاییم و درد اساسی را پیدا و درمان نکنیم، بعد از مدت کوتاهی ارباب دیگری جایش را می­گیرد. به قول معروف می­بینیم که آش همان آش است فقط کاسه­ها عوض می­شود و آشپزها تغییر قیافه می­دهند.

در اینجا مطلبی عنوان می­شود که شاید ما را برای رسیدن به هدف و درک علت بدبختی­هایمان کمک کند و آن اینکه گفته می­شود رفتار کشورهای استعماری آمریکا و انگلیس در کشورهایی مانند آلمان و ژاپن غیر از رفتارشان در ایران بوده است. اگر واقعاً چنین است، با عنایت به اینکه آمریکایی، آمریکایی است خواه در آلمان باشد و خواه در ایران، پس باید اختلافاتی در خلقیات ما نسبت به خلقیات ژاپنی­ها و آلمانی­ها باشد که باعث شده است آمریکایی نسبت به ما رفتاری متفاوت داشته باشد، و ما به دنبال پیدا کردن همان خلقیات هستیم. شاید علت اصلی همان باشد.

آنچه مسلم است همان­طور که شناخت عوامل آفت­زا و مرض­آور برای مبارزه با آفات و امراض ضرورت دارد، شناخت استعمار و خصوصیات کشورهای استعماری برای مبارزه با آنها لازم است. غافل شدن از خطر استعمار، به منزله کوچک شمردن خطر شیطان و نیروهای اهریمنی اوست. ولی باید توجه داشت شیطان­هایی که در قلب و روح و فکر ما رسوخ کرده و می­کنند، خطرناک­تر از شیطان­هایی هستند که به کشور و سرزمین ما وارد می­شوند. تمام بحث من این است که نباید شیطان­های خارجی، شیطان­های داخلی را از چشم ما دور نگه دارند، زیرا در حقیقت، دومی­ها هستند که ورود اولی­ها را ممکن می­سازند.»

----------

دکتر صادق زیباکلام نیز در کتاب خود «ما، چگونه ما شدیم؟» به طور مفصل به این موضوع پرداخته و این دیدگاه را که استعمار عامل اصلی عقب­ماندگی ما بوده، رد کرده است. در خلاصه­ی نظریه­ی ناشر کتاب که در پشت جلد چاپ سوم آن چاپ شده و آن را در پست «چرا درمانده ایم؟» نیز نقل کردیم، آمده است که:

«تفکر رایج در خصوص علت عقب­افتادگی ایران در گذشته خلاصه می­شود در پدیده استعمار. اگر در ایران شاهان خائن و مستبد قدرت را در دست داشتند، اگر رجال ما سرسپرده و وابسته بودند، اگر دولتمردان ما نالایق بودند، اگر در ایران عصر قاجاریه خبری و اثری از علوم و دانش­های جدید نبود،... مسبب همه این­ها استعمار بود که با ورود خود به ایران، ما را «ما» کردند. قدرت­های غربی و استعمارگران جلوی پیشرفت و توسعه ما را گرفتند.»

به عقیده­ی دکتر زیباکلام، استعمار، نه علت و عامل عقب­ماندگی، بلکه معلول و نتیجه­ی عقب­ماندگی ما بوده و در حقیقت این ما بودیم که بستر مناسبی برای ورود و موفقیت استعمارگران در ایران فراهم آوردیم.